Senacki projekt nowelizacji UCPG

W dniu 12 grudnia 2012 roku Senat Rzeczypospolitej Polskiej podjął, w trybie art. 118 ust. 1 Konstytucji RP, uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw.

Tym samym Senat wykorzystał, wynikającą wprost z przepisów Konstytucji RP i stosunkowo rzadko przez niego wykorzystywaną, inicjatywę ustawodawczą. Senacka inicjatywa ma na celu, jak podkreślono w uzasadnieniu uchwały „wprowadzenie rozwiązań umożliwiających gminom racjonalną i elastyczną politykę w zakresie ustalania opłat za odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i gospodarowania tymi odpadami”.

Uchwała senacka zakłada wprowadzenie zmian zarówno do ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, jak i do nowelizującej z 2011 roku, czyli ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw.

Zakres proponowanych zmian ograniczony jest wskazanym powyżej celem, tj. wprowadzeniem elastycznych instrumentów zarządzania przez gminy wpływami z tytułu opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Uchwała senacka nie podejmuje się rozwiązania wszystkich problemów zgłaszanych w dotychczasowej dyskusji nad wdrażaniem UCPG, koncentrując się na wybranych zagadnieniach związanych z problematyką opłat. Uchwała nie podejmie zatem m.in. problematyki bezprzetargowego zlecenia przez gminy usług odbioru lub odbioru i zagospodarowani odpadów komunalnych podmiotom komunalnym (ta kwestia jest przedmiotem trzech projektów poselskich).

Jakie to zmiany?

W swojej uchwale Senat proponuje m.in.

• wprowadzenie możliwości przejęcia przez gminę, w zamian za opłatę uiszczaną przez właściciela nieruchomości, obowiązku wyposażenia nieruchomości w pojemniki i utrzymania ich w należytym stanie (zmiana art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz nowy ust. 2a w art. 6r UCPG);
• wprowadzenie możliwości różnicowania stawek opłaty w zależności od wielkości gospodarstwa domowego, liczby osób zamieszkujących nieruchomość, odbierania odpadów z terenów wiejskich lub miejskich i rodzaju zabudowy (proponowany nowy ust. 2a art. 6j UCPG) a także wprowadzenie możliwości różnicowania stawek, wprowadzania zwolnień przedmiotowych oraz ustanawiania dopłat (proponowany nowy ust. 4 w art. 6k UCPG);
• wprowadzenie możliwości poboru opłaty w drodze inkasa (proponowany nowy ust. 2 w art. 6l UCPG);
• wprowadzenie możliwości składania deklaracji w drodze elektronicznej (proponowany nowy ust. 3 w art. 6m UCPG);
• wyposażenie wójta, burmistrza lub prezydenta miasta w uprawnienia organu egzekucyjnego w stosunku do opłaty stanowiącej dochód gminy (proponowany nowy art. 6qa UCPG) oraz zarządu związku międzygminnego w stosunku do opłaty stanowiącej dochód związku (proponowany nowy ust. 1b w art. 6r UCPG);
• wprowadzenie regulacji, stosownie do której w przypadku przejęcia przez związek międzygminny zadań gminy w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi stanowić będą dochód związku międzygminnego w całości lub w części odpowiednio do zakresu przejętych zadań (proponowany nowy ust. 1a w art. 6r UCPG).

Zmiana ustawy nowelizującej zakłada jedną poprawkę, zgodnie z którą uchwały rady gmin dotyczące opłat mogą zostać podjęte nie do 31 grudnia 2012 roku, lecz do 31 stycznia 2013 roku.

Zakres proponowanych zmian w uchwale Senatu RP odnosi się do identyfikowanych przez gminy problemów związanych ze stosowaniem ustawy UCPG, które to problemy pojawiły się w związku z przystąpieniem przez gminy do opracowywania uchwał wprowadzających opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Trzeba jednak sobie jasno powiedzieć, że kwestie ujęte w uchwale Senatu RP nie wyczerpują problematyki „stosowalności” ustawy UCPG. Nie można wykluczyć, iż w związku z kolejnymi etapami wdrażania ustawy przez gminy, pilnej interwencji ustawodawcy będą wymagały również i inne kwestie, np. problematyka składania deklaracji w przypadku nieruchomości wielolokalowych i przede wszystkim, kwestia odpowiedzialności za zobowiązania związane z uiszczaniem opłat z takich nieruchomości.

Daniel Chojnacki
Radca Prawny, Counsel

daniel.chojnacki@dzp.pl