Share
Zaledwie kilkanaście dni temu informowaliśmy Państwa o pojawieniu się w wykazie prac legislacyjnych projektu Ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa. Z brzmieniem projektu możemy się już zapoznać na portalu Rządowego Centrum Legislacji – zgodnie z oczekiwaniami w dużej części pokrywa się on z postanowieniami Dyrektywy. Projekt przechodzi obecnie proces opiniowania.
Po długiej stagnacji w temacie projektu ustawy czwarty kwartał przynosi coraz to nowe newsy, w tym najważniejszy, czyli opublikowanie projektu. Chociaż w dużej części jest on powtórzeniem Dyrektywy, to jest kilka wątków, które zwracają uwagę i wymagają omówienia.
Doprecyzowanie kwestii przetwarzania danych osoby, której dotyczy zgłoszenie
Dyrektywa bardzo zdawkowo dotykała tematu ochrony danych osobowych nakazując zgodność przetwarzania z RODO, dając jednak upoważnienie krajom członkowskim do stopniowego ograniczenia jego stosowania, jeśli byłoby to konieczne ze względu na cel Dyrektywy. Wątkiem istotnym, poruszanym, m. in. podczas cyklu sesji dialogowych DZP i UN GCNP – „Whistleblowing – dobre praktyki etycznego biznesu”, była kwestia informowania osoby, której dotyczy zgłoszenie o źródle pochodzenia danych osobowych, która niweczyłaby poufność zgłoszeń. Ustawodawca pochylił się nad tą kwestią i wyłączył ten obowiązek, zapewniając możliwość przetwarzania danych osoby, której dotyczy zgłoszenie, nawet bez jej zgody.
Zaangażowanie przedstawicieli pracowników
Regulamin zgłoszeń wewnętrznych pracodawca ustala po konsultacji z zakładową organizacją związkową albo przedstawicielami pracowników, wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy, jeśli u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa. W związku z tym, stworzenie i wdrożenie wewnętrznej procedury musi odbyć się przy czynnym i udokumentowanym udziale przedstawicieli pracowników.
Organ centralny i organy publiczne
Organem centralnym odpowiedzialnym za przyjmowanie zgłoszeń zewnętrznych został, zgodnie z zapowiedzią, Rzecznik Praw Obywatelskich. Poza organem centralnym ustawa definiuje także organy publiczne. W samej ustawie z nazwy wymieniony został tylko Prezes UOKiK w zakresie zasad konkurencji i ochrony konsumentów, ale wydaje się, że organów publicznych przyjmujących zgłoszenia zewnętrzne będzie więcej – odpowiednio w zakresach swoich kompetencji.
Przepisy karne
Ustawodawca wprowadził do ustawy także sankcje – odpowiedzialność karną przewidziano za:
- utrudnianie dokonania zgłoszenia,
- naruszenie obowiązku zachowania poufności,
- podejmowanie działań odwetowych,
- dokonanie zgłoszenia lub ujawnienia publicznego nieprawdziwych informacji,
- brak lub nieprawidłowe ustanowienie procedury wewnętrznej.
Każdy z wyżej wymienionych czynów podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub karze pozbawienia wolności do lat 3
Przepisy końcowe
Na uwagę zasługuje na pewno także krótki 14-dniowy okres vacatio legis, który sprawia, że czasu na podjęcie działań będzie bardzo niewiele i warto zainteresować się tym tematem już teraz, szczególnie ze względu na sankcje karne za niewdrożenie regulaminu.
