ShareSejm przyjął kolejne zmiany w ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (AML / CFT). Co czeka instytucje obowiązane i kto został zaliczony w ich poczet?
Nowe instytucje obowiązane
Nowelizacja wprowadza przede wszystkim nowe rodzaje tzw. instytucji obowiązanych. Wśród podmiotów, które muszą wdrożyć i regularnie stosować wymogi ustawy znajdą się:
1. Przedsiębiorcy, których podstawowa działalność polega na sporządzaniu deklaracji, prowadzeniu ksiąg podatkowych, udzielaniu porad, opinii lub wyjaśnień z zakresu przepisów prawa podatkowego lub celnego.
Pierwsza z nowych kategorii jest konsekwencją wcześniejszych zmian legislacyjnych. Ustawodawca objął już obowiązkami AML / CFT m.in. licencjonowanych doradców podatkowych oraz przedsiębiorców zajmujących się usługowym prowadzeniem ksiąg rachunkowych. Nowelizacja poszerza katalog o podmioty zajmujące się udzielaniem porad podatkowych i obsługą księgową w zakresie szerszym niż zapewniany przez dotychczasowe instytucje obowiązane.
2. Przedsiębiorcy prowadzący działalność polegającą na obrocie lub pośrednictwie w obrocie dziełami sztuki, przedmiotami kolekcjonerskimi oraz antykami, a także na przechowywaniu, obrocie lub pośrednictwie w obrocie wspomnianymi towarami – odnośnie transakcji o wartości równej lub przekraczającej 10 tys. euro zarówno względem pojedynczych operacji, jak i kliku operacji powiązanych.
Druga kategoria jest zupełnie nowa dla systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w Polsce, choć jej konieczność wynika z obowiązków nałożonych tzw. V Dyrektywą AML / CFT. Rynek dzieł sztuki czeka zatem prawdziwa rewolucja.
Na co należy się przygotować?
Dla przypomnienia, ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu obowiązuje od 2018 r. Pomimo tego, że jej głównymi adresatami są przedsiębiorcy działający w sektorze finansowym, katalog tzw. instytucji obowiązanych obejmuje aż 25 grup podmiotów.
Nowe instytucje obowiązane muszą przygotować się na wdrożenie działań AML / CFT opartych o zasadę risk based approach, obejmujących m.in.:
- Imienne wyznaczenie osób odpowiedzialnych za wdrożenie obowiązków, ich wykonywanie oraz zapewnienie zgodności działalności instytucji obowiązanej z regulacjami wewnętrznymi i zewnętrznymi;
- Wdrożenie procedury przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz procedury odbierania zgłoszeń od sygnalistów i ich ochrony;
- Wykonywanie analiz ryzyka i stosowanie tzw. środków bezpieczeństwa finansowego;
- Archiwizację wyników podjętych działań;
- Raportowanie do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej w określonych ustawą przypadkach;
- Przeprowadzenie szkoleń dla pracowników.
Jakie są sankcje?
Wobec instytucji obowiązanej, która nie spełnia wymogów ustawy lub wykonuje obowiązki nieprawidłowo, może zostać nałożona w szczególności kara administracyjna w postaci:
- publikacji informacji o instytucji obowiązanej i o zakresie naruszenia,
- nakazu zaprzestania podejmowania określonych czynności,
- cofnięcia koncesji lub zezwolenia albo wykreślenia z rejestru działalności regulowanej,
- kary pieniężnej w wysokości dwukrotności kwoty korzyści osiągniętej lub straty unikniętej w wyniku naruszenia, lub gdy nie jest możliwe ustalenie tej kwoty – do wysokości równowartości kwoty 1 000 000 euro.
Dotkliwe konsekwencje mogą spotkać także członków kadry zarządzającej, w tym osoby odpowiedzialne za niedopełnienie obowiązków ustawowych, wobec których może zostać nałożona kara pieniężna do wysokości 1 000 000 zł oraz zakaz pełnienia obowiązków na stanowisku kierowniczym na okres do jednego roku. Ponadto, w skrajnym przypadku należy liczyć się z odpowiedzialnością karną.
Kiedy przepisy wejdą w życie?
W odniesieniu do nowych instytucji obowiązanych przepisy ustawy wejdą w życie w terminie 3 miesięcy od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
