Share1 grudnia 2022 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wydał wyrok, w którym potwierdził, że przepis art. 99 ust. 3 Prawa farmaceutycznego[1] („PF”) może mieć zastosowanie wyłącznie w postępowaniu o udzielenie zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej.
W opisywanej sprawie sąd rozpatrywał skargę Związku Aptekarzy Pracodawców Polskich Aptek („ZAPPA”) na decyzję Głównego Inspektora Farmaceutycznego utrzymującą w mocy decyzję Zachodniopomorskiego WIF umarzającą postępowanie w sprawie cofnięcia zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej. Postępowanie przed WIF zostało wszczęte z urzędu i zostało umorzone, ponieważ organ uznał, że z literalnego brzmienia art. 99 ust. 3 ustawy Prawo farmaceutyczne jednoznacznie wynika, że przepis ten reguluje zasady wydawania zezwoleń i nie jest dopuszczalne zastosowanie tego przepisu w postępowaniu o innym przedmiocie niż wydawanie zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej.
W uzasadnieniu decyzji WIF wskazał, że spółka, której dotyczyło postępowanie należy do grupy kapitałowej, a zmiany własnościowe skutkujące zależnością spółki zostały dokonane już po uzyskaniu zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej, z kolei przekroczenie progów antykoncentracyjnych nastąpiło w wyniku koncentracji przedsiębiorców, a nie na skutek przepisów regulujących wydawanie zezwoleń.
Odwołanie od decyzji WIF wniósł ZAPPA argumentując między innymi, że naruszenie przez członków grupy kapitałowej przepisów art. 99 ust. 3 pkt 2 i 3 PF powoduje utratę rękojmi należytego prowadzenia apteki, a zarazem stanowi dodatkową, samodzielną przesłankę cofnięcia zezwolenia.
GIF nie zgodził się z argumentacją skarżącej i utrzymał decyzję Zachodniopomorskiego WIF w mocy. ZAPPA zaskarżył przedmiotową decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. ZAPPA zarzucała m. in. odstąpienie przez GIF bez uzasadnienia od utrwalonej praktyki rozstrzygania takich samych spraw, gdyż w dotychczasowej praktyce organ prezentował konsekwentnie, od wielu lat dokładnie przeciwne stanowisko od przyjętego w niniejszej sprawie.
WSA oddalił skargę ZAPPA wskazując jednoznacznie w ustnym uzasadnieniu wyroku, że linia orzecznicza w sprawach dotyczących umorzenia postępowania w przedmiocie cofnięcia zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej jest jednolita. Sąd stanowczo zwrócił uwagę na to, że w żadnym wypadku nie można zarzucić organowi drugiej instancji naruszenia przepisu Kodeksu postępowania administracyjnego regulującego nieodstępowanie przez organy administracji publicznej bez uzasadnionej przyczyny od utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw w takim samym stanie faktycznym i prawnym. Jak zauważył sąd – GIF dostosował stanowisko zaprezentowane w zaskarżonej decyzji do najnowszego orzecznictwa sądów administracyjnych, a to nie może być poczytane jako odstąpienie od utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw. Zmiana poglądów wynikająca z uwzględnienia aktualnego stanowiska sądów stanowi dla organu gwarancję utrzymania w mocy decyzji w przypadku poddania jej kontroli sądowo-administracyjnej.
Rozpatrując zarzuty naruszenia prawa materialnego sąd nie znalazł podstaw do ich uwzględnienia, podkreślając że argumentacja skargi w dużej mierze oparta była na wyroku WSA w Warszawie, który to wyrok został uchylony wyrokiem NSA z dnia 20 kwietnia 2022 r. (II GSK 2738/21). Sąd rozpatrujący skargę ZAPPA w całości podzielił stanowisko NSA zaprezentowane w wyroku z 20 kwietnia 2022 r. Wyrok ten opisywaliśmy na naszym blogu wskazując wówczas, że jest on pozytywnym sygnałem dla przedsiębiorców aptecznych. Zapadły 1 grudnia 2022 r. wyrok WSA całkowicie potwierdza nasze stanowisko.
WSA jednoznacznie podkreślił to na co wskazywał NSA w kwietniowym rozstrzygnięciu – treść przepisu art. 99 ust. 3 PF jest na tyle precyzyjna, że nie budzi wątpliwości interpretacyjnych, a w konsekwencji odnosi się on wyłącznie do postępowań o wydanie nowego zezwolenia. Dodatkowo WSA wskazał, że ani przepis art. 37ap ust. 1 pkt 1-3 PF ani przepis art. 103 PF (regulujące przesłanki cofnięcia zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej) nie odnoszą się w swojej treści do art. 99 ust. 3 PF jako przesłanki uzasadniającej cofnięcie zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej. WSA podkreślił, że przesłanka z art. 37ap ust. 1 pkt 2 PF, zgodnie z którą organ zezwalający cofa zezwolenie, w przypadku gdy przedsiębiorca przestał spełniać warunki określone przepisami prawa, wymagane do wykonywania działalności gospodarczej określonej w zezwoleniu, dotyczy warunków do wykonywania działalności gospodarczej określonej w zezwoleniu, a więc odnosi się do warunków jakie należy spełniać prowadząc działalność gospodarczą polegającą na prowadzeniu apteki ogólnodostępnej – nie odnosi się natomiast do warunków jakie należy spełniać, aby takie zezwolenie uzyskać. Odnosząc się do utraty rękojmi WSA wskazał, że brak rękojmi należytego prowadzenia apteki, w sytuacji oceny okoliczności uzasadniających cofnięcie zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej jest poddany ocenie w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej i to w odniesieniu do okoliczności, o których mowa w art. 103 PF.
Zapadły wyrok jest kolejnym już orzeczniczym potwierdzeniem prawidłowości stanowiska prezentowanego przez wiele lat przez prawników kancelarii DZP, dodatkowo ugruntowującym pozytywną linię orzeczniczą.
Wyrok WSA jest nieprawomocny.
Bibliografia:
[1] Ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2022 r. poz. 2301).
Karolina Świątek
Legal Assistant
karolina.swiatek@dzp.pl
