Żywność

Kryzys w Ukrainie wpłynął negatywnie na dostępność wielu surowców wykorzystywanych w rolnictwie i produkcji żywności w Unii Europejskiej. W szczególności dotyczy to oleju słonecznikowego i rzepakowego, pszenicy, kukurydzy, jęczmienia, mięsa drobiowego oraz nawozów i materiałów opakowaniowych. Chociaż bezpieczeństwo żywnościowe Unii Europejskiej nie jest obecnie bezpośrednio zagrożone to trwająca wojna piętrzy wyzwania. Dlatego sektor rolno-spożywczy słusznie wezwał do wprowadzenia tymczasowych odstępstw w stosowaniu przepisów dotyczących etykietowania żywności wprowadzanej na rynek unijny.

Wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2021 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł w sprawie C 815/19, że prawo unijne nie pozwala na wzbogacanie ekologicznych środków spożywczych w wapń, w tym na dodawanie do takiej żywności bogatych w węglan wapnia oraz węglan magnezu alg Lithothamnium calcareum. Powyższe oznacza, że żywność wprowadzana do obrotu i posiadająca w swoim składzie ww. algi, także w formie sproszkowanej, nie może zostać oznakowana jako „eko” czy „bio”.

Właściciele marek własnych (przede wszystkim sieci detaliczne) borykają się w zakresie regulacyjnym obejmującym przepisy prawa żywnościowego z analogicznymi wyzwaniami jak producenci środków spożywczych. Jednak ich pozycja jest nieco inna, a wyzwania związana z kontrolą jakości produktów i zgodnością produktów i ich oznakowania z przepisami, wręcz większe.

13 stycznia 2021 r. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności opublikował opinię dotyczącą suszonego mącznika żółtego (larwy Tenebrio molitor). Opinia może być podstawą zatwierdzenia stosowania suszonego mącznika żółtego, jako novel food. Tym samym już w niedługim czasie jadalne owady mogą pojawić się w obrocie na terenie całej Unii.

23 grudnia 2020 r. na oficjalnym portalu Unii Europejskiej została opublikowana wstępna ocena skutków zmiany rozporządzenia nr 1169/2011. Co prawda wstępna ocena skutków nie przesądza o ostatecznej decyzji Komisji i czy inicjatywa w tym zakresie będzie kontynuowana, ale i tak warto zapoznać się z planowanymi zmianami. Zaproponowane zmiany łączy wspólny aspekt jakim jest zwiększenie czytelności informacji przekazywanych konsumentom. Pokazuje to kierunek w którym rozwijać będzie się prawo żywnościowe w przyszłości.

Rada Unii Europejskiej dała zielone światło na wprowadzenie jednolitego systemu oznakowania dobrostanu zwierząt. 15 grudnia 2020 r. Rada zatwierdziła konkluzje, w których s zwróciła się do Komisji o podjęcie prac legislacyjnych dotyczących wprowadzenia systemu znakowania zapewniającego producentom zachętę do poprawy dobrostanu zwierząt, a także opracowania znormalizowanego unijnego logo i ustalenia łatwo zrozumiałych chronionych określeń. Jednocześnie podobne prace, ale na bardziej zaawansowanym poziomie prowadzone są na poziomie legislacji krajowej, w Polsce. 9 listopada 2020 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany projekt ustawy o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz niektórych innych ustaw konsumencie. Projekt zakłada możliwość stosowania oznakowania „DobrostanPlus” dla żywności pochodzącej z hodowli o podwyższonym dobrostanie.

W związku z wyzwaniami, które stoją przed organami Inspekcji Sanitarnej w związku z trwającą pandemią COVID-19, bieżąca współpraca z przedsiębiorcami napotyka na dodatkowe trudności. Obserwujemy, iż w praktyce organy Inspekcji Sanitarnej coraz częściej odmawiają wydawania zaświadczeń lub innych dokumentów pozyskiwanych na wniosek przedsiębiorcy. Z taką sytuacją mamy do czynienia m.in. w odniesieniu do tzw. „certyfikatów wolnej sprzedaży” (ang. „free sale certificate”) dla środków spożywczych.

W dniu 19 listopada 2020 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok sygn. akt: C-663/18 w którym stwierdził, że Państwa członkowskie nie mogą zakazać sprzedaży kannabidiolu (CBD) wyprodukowanego zgodnie z prawem w innym państwie członkowskim, jeżeli jest on wyciągiem z całej rośliny cannabis sativa, a nie tylko z jej nasion i włókien. Zakaz ten może jednak być uzasadniony celem ochrony zdrowia publicznego, lecz nie może wykraczać poza to, co jest konieczne dla jego osiągnięcia.

14.10.2020 r. Senat przyjął poprawki do ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Senat przyjął m.in. poprawkę wyłączającą z zakazu uboju rytualnego drób, doprecyzował, że osobom niezadowolonym z rekompensaty związanej z wprowadzeniem przedmiotowego zakazu będzie przysługiwało odwołanie do sądu, a przede wszystkim wydłużył okres vacatio legis do 31 grudnia 2025 r.