Apteka jak przychodnia - rygorystyczne wymogi dla szczepień w aptekach - Blogi Kancelarii Domański Zakrzewski Palinka

3 grudnia 2021 r., na stronie Rządowego Centrum Legislacji ukazały się dwa kluczowe dla procesu szczepień dokumenty: projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie wykazu pomieszczeń wchodzących w skład powierzchni podstawowej i pomocniczej apteki (nr MZ 1255)[1] oraz projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowych wymogów jakim powinien odpowiadać lokal apteki (nr MZ 1254)[2].

Mimo, że dotychczasowy proces szczepień przeciwko COVID-19 w aptekach okazał się efektywny – jak bowiem wynika z danych Naczelnej Rady Aptekarskiej, na dzień 6 grudnia 2021 r., liczba Aptecznych Punktów Szczepień wyniosła 1166, a w okresie od 1 lipca do 25 listopada 2021 r., zaszczepiono w nich aż 350 000 osób[3] – Ministerstwo Zdrowia planuje wprowadzenie dodatkowych wymagań dotyczących organizacji powierzchni podstawowej apteki, które skutecznie utrudnią aptekom kontynuację procesu szczepień.

Proponowane zmiany

Projekt rozporządzenia w sprawie wykazu pomieszczeń wchodzących w skład powierzchni podstawowej i pomocniczej apteki przewiduje, że w przypadku przeprowadzania w aptece szczepienia ochronnego przeciwko COVID-19 lub grypie w skład powierzchni podstawowej wchodzą dodatkowo:

izba przyjęć pacjentów dostępna z zewnątrz apteki;
szatnia stanowiąca przedsionek izby przyjęć pacjentów;
archiwum wyposażone w zamykaną na klucz szafę służącą do przechowywania dokumentacji medycznej.

Ponadto, zgodnie z założeniami projektu rozporządzenia w sprawie szczegółowych wymogów jakim powinien odpowiadać lokal apteki, szczepienia ochronne przeciwko COVID-19 lub grypie wykonywane będą w izbie przyjęć dostępnej z zewnątrz apteki. Rozporządzenie określa także podstawowe wyposażenie izby przyjęć – w jej skład mają wchodzić m.in. stolik zabiegowy, środki ochrony osobistej ale również umywalka z baterią z ciepłą i zimną wodą, urządzenie chłodnicze i sprzęt komputerowy.

Oba omawiane projekty przewidują okres przejściowy – do dnia 1 września 2022 r. apteki mogą przeprowadzać szczepienia na podstawie obecnych założeń, z wykorzystaniem pomieszczenia administracyjno-szkoleniowego oraz izby ekspedycyjnej.

Na konsultacje publiczne w zakresie ww. projektów rozporządzeń przewidziano jedynie 3 dni. Uzasadnieniem dla tak krótkiego, i oczywiście niewystarczającego terminu, była podnoszona przez Ministerstwo Zdrowia konieczność skorelowania wejścia w życie ww. rozporządzeń z wejściem w życie nowelizacji uprawniającej farmaceutów do prowadzenia szczepień przeciwko grypie (9 grudnia). Biorąc dodatkowo pod uwagę olbrzymi zakres projektowanych zmian oraz ich negatywne konsekwencje dla procesu szczepień w aptekach, 3-dniowy okres konsultacji społecznych projektowanych zmian jest tym bardziej niezrozumiały.

Nierealna wizja i jej potencjalne skutki

Wśród przedsiębiorców aptecznych słusznie podnosi się, że dostosowanie lokali aptecznych do nowych przepisów wymagałoby ich gruntownej przebudowy – wybicia nowych drzwi oraz nowej izby przyjęć czy reorganizację instalacji hydraulicznej. Zmiany te wymagałyby również tymczasowego zamknięcia apteki, nie wspominając o konieczności poniesienia dodatkowych nakładów finansowych. Projekt skrytykowała też Naczelna Izba Aptekarska zwracając uwagę, że wielu przedsiębiorców wykonało już duże nakłady inwestycyjne, aby rozpocząć proces szczepień przeciwko COVID-19 – wymaganie kolejnych zmian pozbawiło by te podmioty nabytych uprawnień[4].

***

Mimo, iż od zakończenia konsultacji publicznych upłynął tydzień a w życie weszła ustawa rozszerzająca katalog szczepień wykonywanych przez farmaceutów to na ten moment nieznane jest dalsze stanowisko Ministerstwa Zdrowia. Brak aktów wykonawczych to także bariera dla rozpoczęcia procesu szczepień przeciwko grypie, które w obliczu problemów z utylizacją szczepionek powinny stanowić priorytet. Należy ponadto zgodzić się, że projektowane zmiany są w przypadku wielu aptek niemożliwe do zrealizowania, zarówno z przyczyn technicznych, jak i finansowych. Wejście w życie rozporządzeń w ich obecnym kształcie nie pozostanie bez znaczenia także dla dynamiki szczepień – niedostosowanie lokali do 1 września 2022 r. wymusi na wielu przedsiębiorcach rezygnację z prowadzenia dodatkowych usług.

[1] https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12354056 (dostęp: 13.12.2021 r.)

[2] https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12354054 (dostęp: 13.12.2021 r.)

[3] https://www.nia.org.pl/2021/12/07/stanowczy-sprzeciw-naczelnej-rady-aptekarskiej-wobec-projektow-rozporzadzen-dotyczacych-szczepien-w-aptekach/ (dostęp: 13.12.2021 r.).

[4] https://www.nia.org.pl/2021/12/07/stanowczy-sprzeciw-naczelnej-rady-aptekarskiej-wobec-projektow-rozporzadzen-dotyczacych-szczepien-w-aptekach/ (dostęp: 13.12.2021 r.)