Przełomowy wyrok TSUE w sprawie CBD?

W dniu 19 listopada 2020 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok sygn. akt: C-663/18 w którym stwierdził, że Państwa członkowskie nie mogą zakazać sprzedaży kannabidiolu (CBD) wyprodukowanego zgodnie z prawem w innym państwie członkowskim, jeżeli jest on wyciągiem z całej rośliny cannabis sativa, a nie tylko z jej nasion i włókien. Zakaz ten może jednak być uzasadniony celem ochrony zdrowia publicznego, lecz nie może wykraczać poza to, co jest konieczne dla jego osiągnięcia. Wyrok jest dobrą informacją dla producentów produktów z CBD, szczególnie że Rzecznik Komisji Europejskiej sugerował niedawno, że CBD wyekstrahowane z konopi siewnych powinno zostać uznane za środek odurzający.

Sprawa, w której orzekał Trybunał dotyczyła sprzedaży tzw. liquidów z CBD, stosowanych w papierosach elektronicznych, które były produkowane w Republice Czeskiej z całej rośliny, a następne wywożone do Francji, gdzie umieszczane były we wkładach do papierosów elektronicznych.

W swoim wyroku Trybunał wskazał, że zgodnie z obecnym stanem wiedzy CBD nie wydaje się mieć skutków psychotropowych ani skutków szkodliwych dla zdrowia ludzkiego. Dodatkowo Trybunał orzekł, że zakaz sprzedaży CBD stanowi zakazany przez prawo unijne środek o skutku równoważnym do ograniczeń ilościowych w przywozie. Środek taki może być uzasadniony jedynie ze względów interesu ogólnego wymienionego w art. 36 TFUE, czyli np. cel ochrony zdrowia publicznego pod warunkiem, że nie będzie ono wykraczało poza to, co jest konieczne dla jego osiągnięcia.

Ważnym elementem wyroku jest fakt, że Trybunał wskazał, że sąd krajowy powinien oceniać dostępne dane naukowe w celu upewnienia się, że podnoszone rzeczywiste ryzyko dla zdrowia nie okazuje się opierać na czysto hipotetycznych założeniach. W rzeczywistości bowiem zakaz sprzedaży CBD, który stanowi najbardziej restrykcyjną przeszkodę dla wymiany dotyczącej produktu wyprodukowanego i sprzedawanego zgodnie z prawem w innych państwach członkowskich, może zostać przyjęty jedynie wówczas, gdy owo ryzyko okazuje się dostateczne.

Wnioski zawarte w przedmiotowym wyroku, mogą stanowić istotną argumentacje w wielu postępowaniach z zakresu CBD stosowanej w żywności w drodze analogii. Wynika z niego bowiem, że CBD nie jest środkiem odurzającym, a dodatkowo, że ograniczenia w handlu CBD muszą być poparte badaniami naukowymi, które powinny być krytycznie i celowościowo oceniane przez Sądy (a w związku z tym także przez organy administracji).

Wyrok może być szczególnie istotny dla producentów suplementów diety z CBD, wobec których Główny Inspektor Sanitarny wszczął postępowania wyjaśniające, co do prawidłowość kwalifikacji produktu, w tym posiadanych przez nie rzekomo właściwości leczniczych. Wyrok może być istotnym argumentem do zmiany stanowiska przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej lub rewizji wskazywanych argumentów.