Planowane zmiany w opodatkowaniu fundacji rodzinnych

8 sierpnia 2025 r. Minister Finansów i Gospodarki Andrzej Domański podczas konferencji prasowej przedstawił planowane zmiany w opodatkowaniu fundacji rodzinnych – opisane poniżej. Zmiany te mogą mieć istotne skutki w zakresie planowania sukcesji przedsiębiorców prowadzących firmy rodzinne oraz zarządzania majątkiem rodzinnym.

To kolejna zapowiedź zmian, która pojawiła się w przestrzeni medialnej – poprzednie nigdy nie zostały wdrożone. Tym razem po przeprowadzeniu konsultacji publicznych nowelizacja ma zostać wprowadzona „szybko”.

Jak podkreślił Minister, fundacje rodzinne powinny służyć przede wszystkim celom sukcesyjnym, a nie agresywnej optymalizacji podatkowej. Dlatego też planowane zmiany mają na celu uszczelnienie systemu podatkowego.

Trzyletnie wyłączenie ze zwolnienia podatkowego przychodów ze zbycia aktywów

Przychody fundacji rodzinnej ze zbycia składników majątku wniesionych do niej lub jej przekazanych będą mogły korzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego jeśli zbycie nastąpi po upływie 3 lat od ich wniesienia / przekazania.

Obecna propozycja przewiduje precyzyjny 3-letni okres karencji, podczas gdy wcześniejsze założenia zakładały 15-letnie wyłączenie zwolnienia podatkowego. Jest to zatem znaczące złagodzenie pierwotnych planów.

Proponowane zmiany mogą budzić wątpliwości w zakresie działalności inwestycyjnej fundacji rodzinnych w papiery wartościowe, gdy instrumenty pozostają w portfelu inwestycyjnym przez mniej niż 3 lata. Minister wskazał wprost, że 3-letnim wyłączeniem ze zwolnienia z opodatkowania objęte będzie zbycie składników majątku „wniesionych lub przekazanych fundacji rodzinnej”. Wydaje się zatem, że wyłączenie nie powinno dotyczyć składników majątku samodzielnie nabytych przez fundację rodzinną, którymi ta następnie obraca m.in. na rynku regulowanym. Niemniej jednak, aby to jednoznacznie rozstrzygnąć, trzeba poczekać na projekt ustawy nowelizującej.

Opodatkowanie najmu krótkoterminowego

Obecnie fundacje rodzinne korzystają ze zwolnienia podatkowego dla działalności w zakresie najmu krótkoterminowego (mimo odmiennego podejścia przyjmowanego przez organy podatkowe). Ma to się jednak zmienić wraz z wejściem w życie zapowiadanych przepisów. Ministerstwo nie przedstawiło jeszcze precyzyjnej definicji najmu krótkoterminowego, jednak zapowiada publikację szczegółowych propozycji technicznych w najbliższym czasie.

Objęcie fundacji rodzinnych przepisami CFC

Minister zapowiedział również objęcie fundacji rodzinnych opodatkowaniem z tytułu udziału w kontrolowanych jednostkach zagranicznych (CFC). Oznacza to, że dochody zagranicznych jednostek kontrolowanych, zależnych od fundacji rodzinnych, będą podlegać opodatkowaniu w Polsce.

Opodatkowanie dochodów z udziału w spółkach transparentnych podatkowo

Nowelizacja ma również doprecyzować zasady opodatkowania fundacji rodzinnych posiadających udziały w zagranicznych spółkach transparentnych podatkowo, takich jak luksemburska SCSp (Société en commandite spéciale) czy cypryjska LLP (Limited Liability Partnership).

Z dotychczasowego orzecznictwa wynika, że dochody fundacji rodzinnych z uczestnictwa w spółkach transparentnych podatkowo powinny korzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego. Nowelizacja ma doprowadzić do opodatkowania takich dochodów.

Brak objęcia beneficjentów fundacji daniną solidarnościową

Wcześniejsze zapowiedzi zmian w opodatkowaniu fundacji rodzinnych zakładały objęcie świadczeń wypłacanych przez fundację rodzinną na rzecz beneficjentów daniną solidarnościową (4% od nadwyżki dochodów powyżej 1 mln zł). Obecne propozycje legislacyjne tego elementu nie uwzględniają, co należy ocenić jako pozytywną zmianę podejścia Ministerstwa w tym zakresie.

Wejście w życie nowych przepisów

Obecnie nie jest jeszcze dostępny projekt ustawy nowelizującej. Kluczowe znaczenie będą miały przepisy przejściowe, w szczególności w zakresie tego, czy nowe regulacje będą dotyczyć jedynie składników mienia wniesionych do fundacji rodzinnych od 1 stycznia 2026 roku, czy również aktywów wniesionych wcześniej.

Zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa, zmiany mają dotyczyć przychodów osiąganych od początku 2026 roku. Oznacza to, że dochody z:

• ze zbycia aktywów wniesionych lub przekazanych fundacji,
• z uczestnictwa w zagranicznych spółkach transparentnych podatkowo,
• z najmu krótkoterminowego,
• z uczestnictwa w zagranicznych jednostkach kontrolowanych,

osiągnięte do końca 2025 roku nie powinny być objęte nowymi regulacjami.

Rekomendacje dla przedsiębiorców

Biorąc pod uwagę wytoczony kierunek zmian, przedsiębiorcom prowadzącym lub planującym działalność za pośrednictwem fundacji rodzinnych rekomendujemy:

• analizę struktury majątkowej i działalności fundacji rodzinnej pod kątem planowanych zmian,
• ocenę planowanych transakcji z perspektywy obecnych i przyszłych przepisów,
• przegląd strategii sukcesyjnych w kontekście nowych ograniczeń,
• konsultacje z doradcami podatkowymi w zakresie dostosowania swoich planów do nowych regulacji.

Nasz zespół ekspertów pozostaje do dyspozycji w zakresie szczegółowej analizy wpływu planowanych zmian na Państwa struktury biznesowe.

Tomasz Leszczewski
Adwokat, Doradca Podatkowy, Counsel

tomasz.leszczewski@dzp.pl

Joanna Kociołek-Ziemba
Doradca Podatkowy, Tax Manager

joanna.kociolek-ziemba@dzp.pl

Dawid Biedrzycki
Paralegal

dawid.biedrzycki@dzp.pl