Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach

W dniu dzisiejszym Parlament przyjął projekt nowelizacji szeregu ustaw dotyczących problematyki zagospodarowania odpadów. Akt zostanie przekazany do podpisu Prezydenta. Większość przepisów wejdzie w życie po dwóch tygodniach od publikacji.

Ustawa zmienia zasady związane z funkcjonowaniem instalacji regionalnych oraz organizacją i funkcjonowaniem gminnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi. Modyfikuje także niektóre mechanizmy wprowadzone na podstawie ubiegłorocznej nowelizacji przepisów ustawy o odpadach, wprowadzono do niej również rozwiązania dotyczące systemu instalacji do termicznego przekształcania odpadów (spalarnie odpadów).

Zachęcamy do zapoznania się z alertem DZP, w którym opisujemy jakie zmiany są istotne z perspektywy podmiotów:

• z branży odpadowej [kliknij tutaj]
• spoza branży odpadowej [kliknij tutaj]

Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach - zmiany dla branży odpadów

Z perspektywy podmiotów z branży odpadowej, zwracamy szczególną uwagę na następujące zmiany:

1. Termin na złożenie wniosków o zmianę zezwoleń na zbieranie i przetwarzanie odpadów (w celu dostosowania ich do ubiegłorocznej nowelizacji) został przesunięty na 5 marca 2020 r. Wprowadzono także szereg poprawek do instytucji wprowadzonych tą nowelizacją, w szczególności nowy warunek łącznej wysokości 150 000 zł dla sankcji skutkujących wydaniem decyzji odmownej oraz doprecyzowanie okresu, w którym musiałyby nastąpić naruszenia.

2. Wprowadzono niewyczerpujący wykaz odpadów niepalnych, wraz z procedurą przyznania takiego charakteru innym odpadom. Skorzystanie z takiej ścieżki może przełożyć się na istotne ułatwienia, w szczególności w zakresie operatów pożarowych, magazynowania odpadów oraz systemów monitoringu wizyjnego.

3. Wydłużono do trzech lat dozwolony okres magazynowania odpadów innych niż niebezpieczne, palne, zmieszane komunalne i pochodzące z przetworzenia komunalnych.

4. Zniesiono regionalizację w zakresie instalacji przyjmujących odpady komunalne. Przekłada się to na perspektywę konkurencji o strumień odpadów pomiędzy instalacjami z różnych regionów i województw.

5. Ograniczenie masy przekształcanych termicznie odpadów do 30% zyskało status przepisu ustawy. Ograniczenie dotyczy zarówno odpadów komunalnych, jak i odpadów pochodzących z ich przetwarzania (frakcja nadsitowa). Co za tym idzie, wprowadzono mechanizm zapobiegający blokowaniu mocy przez nierealizowane projekty. Część zostanie usunięta z wojewódzkich planów z mocą od 1 stycznia 2020 r. W pozostałych przypadkach, operatorzy zostali zobligowani do przedstawienia właściwemu marszałkowi informacji o harmonogramie i stanie zaawansowania prac. Na tej podstawie Minister Środowiska wyda rozporządzenie wskazujące instalacje, dla których będą mogły zostać wydane pozwolenia inwestycyjne i eksploatacyjne. Dwuletnie opóźnienie umożliwi wykreślenie instalacji i zastąpienie jej kolejną. Dla innych instalacji, uzyskanie decyzji nie będzie zależało od wcześniejszego umieszczenia na liście (WPGO).

6. W dłuższej perspektywie wprowadzony zostanie zakaz termicznego przekształcania zmieszanych odpadów komunalnych, przy wprowadzeniu przepisów przejściowych obejmujących m.in. instalacje finansowane ze środków UE oraz wdrożenie systemu selektywnej zbiórki przez poszczególne gminy.

7. Przystąpienie właściciela nieruchomości niezamieszkałych do systemu odbioru odpadów komunalnych zorganizowanego przez gminę będzie dobrowolne.

8. Odstąpiono od zamiaru rozdzielenia przetargów na odbiór i zagospodarowanie odpadów.

9. Zniesiono możliwość ryczałtowego rozliczenia przedsiębiorcy odbierającego odpady komunalne, co ma w założeniu zachęcić gminy do prowadzenia realnej kontroli nad strumieniem odpadów. Co za tym idzie, na organy gminne nałożono obowiązek okresowej kontroli odbierających co najmniej raz na dwa lata.

10. Wprowadzono szereg innych modyfikacji, dotyczących zwłaszcza obowiązków gmin w zakresie organizacji systemu odpadów komunalnych, w tym bioodpadów, zróżnicowania stawek, warunków prowadzenia selektywnej zbiórki i naliczania podwyższonej opłaty za odpady zbierane nieselektywnie i możliwości rozliczenia środków uzyskanych ze sprzedaży surowców wtórnych.

UCPG - zmiany dla podmiotów spoza branży odpadów

Z perspektywy podmiotów spoza branży odpadowej, zwracamy szczególną uwagę na następujące zmiany:

1. Przystąpienie właściciela nieruchomości niezamieszkałych do systemu odbioru odpadów komunalnych zorganizowanego przez gminę będzie dobrowolne. Jest to szczególnie istotne w przypadku obiektów, w których powstają duże ilości odpadów nieprzemysłowych (zwłaszcza handel detaliczny). Wystąpienie z systemu gminnego i zawarcie odrębnej umowy z podmiotem prywatnym może pozwolić na znaczące oszczędności.

2. W celu uszczelnienia systemu opłaty recyklingowej za lekkie torby plastikowe, zostaną nim objęte także torby na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości materiału równej 50 mikrometrów i większej. Może to wymagać rozważenia zmiany asortymentu oferowanych aktualnie toreb na zakupy. Za powyższą zmianą wprowadzono także obowiązki rejestracyjne i sprawozdawcze, których niedopełnienie wiąże się z ryzykiem nałożenia kar pieniężnych.

3. Wytwórca odpadów niebezpiecznych będzie – co do zasady – zwolniony z odpowiedzialności za ich zagospodarowanie dopiero w momencie przekazania ich do ostatecznego procesu odzysku lub unieszkodliwienia. Dotychczas następowało to w momencie przekazania ich pierwszemu upoważnionemu odbiorcy. Zasadny może zatem okazać się przegląd aktualnych umów na odbiór odpadów, pod kątem zobowiązań odbiorcy i zakresu jego odpowiedzialności cywilnoprawnej.

4. Termin na złożenie wniosków o zmianę zezwoleń na zbieranie i przetwarzanie odpadów (w celu dostosowania ich do ubiegłorocznej nowelizacji) został przesunięty na 5 marca 2020 r. Co istotne, niedotrzymanie tego terminu skutkuje wygaśnięciem zezwolenia, a przekazywanie odpadów takiemu podmiotowi wiąże się z ryzykiem nałożenia sankcji administracyjnych. Istotne znaczenie będzie zatem miało upewnienie się, że wskazany termin zostanie dochowany przez kontrahentów zagospodarowujących odpady wytworzone przez przedsiębiorcę.

W przypadku pytań lub wątpliwości dotyczących nowej ustawy, zapraszamy do kontaktu. W najbliższym terminie kancelaria DZP zorganizuje śniadania biznesowe w celu kompleksowego omówienia całości wprowadzanych zmian.