Prywatni beneficjenci w gorszej sytuacji niż publiczni

Wydatkowanie środków unijnych kojarzone jest z podmiotami publicznymi, to zaś prowadzi najczęściej do stosowania ustawy – Prawo zamówień publicznych (t.j. DzU z 2024 r., poz. 1320 ze zm.; dalej: p.z.p.). Wszelkie dyskusje i pomysły dotyczące uelastycznienia procesu lub – jak ostatnio – ograniczenia dostępu do rynku zamówień w stosunku do wykonawców i towarów z tzw. państw trzecich dotyczą więc tej ustawy.

Tymczasem dla podmiotów prywatnych korzystających ze środków unijnych (tzw. beneficjentów) to nie p.z.p., ale inne zasady są kluczowe. Chodzi przede wszystkim o „Wytyczne dotyczące kwalifikowalności wydatków na lata 2021–2027” (dalej: wytyczne) i ustanowioną w nich zasadę konkurencyjności. Celem tego artykułu jest wskazanie rozwiązań, które mogą zostać wprowadzone do wytycznych (lub z nich usunięte) po to, aby usprawnić proces zakupowy przy zachowaniu zasad uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców, a także działania w sposób przejrzysty i proporcjonalny.

Wybrane propozycje czerpią z unijnych przepisów dotyczących zamówień publicznych. Założeniem jest bowiem, że to, co jest dozwolone i zgodne z dyrektywami, zapewnia również zgodność z podstawowymi zasadami wydatkowania środków unijnych przez beneficjentów. Inaczej mówiąc, nie ma podstaw do tego, aby beneficjenci byli traktowani w sposób mniej korzystny od zamawiających i nie mogli korzystać z mechanizmów, które są przewidziane dla tych drugich wprost w regulacjach unijnych. 

(...)

Cały artykuł Wojciecha Hartunga, Counsel z zespołu zamówień publicznych dostępny w serwisie Rzeczpospolitej.