Nadzwyczajne zgromadzenie wspólników ma prawo podjąć nową uchwałę z uwagi na wadliwość pierwotnej - mówi Marcin Kuliński, radca prawny, w kancelarii Domański Zakrzewski Palinka w rozmowie z Agnieszka Pokojską.

Po sporządzeniu sprawozdania finansowego za 2011 r. zwyczajne zgromadzenie wspólników spółki z o.o. musi podjąć uchwałę o jego zatwierdzeniu i o podziale zysku lub pokryciu straty, co powinno nastąpić do końca czerwca. Czy organ może zmienić decyzję co do wyniku finansowego?

Zagadnienie dopuszczalności zmiany takiej uchwały jest kontrowersyjne, zarówno w teorii, jak i w praktyce. Kodeks spółek handlowych stanowi, że zwyczajne zgromadzenie wspólników odbywa się raz w roku, a jego przedmiotem powinno być m.in. podjęcie uchwały o podziale zysku albo pokryciu straty. Z drugiej strony, podczas nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników mogą być poruszane wszystkie sprawy istotne dla wspólników.

Literalna wykładania przepisów nie pozwala na jednoznaczne rozstrzygnięcie, czy podjęcie uchwały o wyniku finansowym należy do wyłącznej kompetencji zwyczajnego zgromadzenia. Jednak w doktrynie pojawiają się poglądy, że uchwała może być podejmowana tylko przez zwyczajne zgromadzenie wspólników, zatem tylko raz w roku.

Jakie jest uzasadnienie takiego stanowiska?

W tym przypadku brana jest pod uwagę interpretacja celów regulacji, a nie wykładnia treści przepisów. Przyjmuje się, że należy uniknąć sytuacji, w której decyzja co do gospodarowania wynikiem finansowym spółki – uchwała zgromadzenia – mogłaby być modyfikowana przez zmianę uchwały pierwotnej albo podjęcie nowej uchwały.

Czy mimo to można zmienić uchwałę o podziale lub pokryciu wyniku finansowego?

Nie wdając się w szczegółowe rozważania teoretyczno-prawne, rozsądne wydaje się zachowanie ostrożności przy rozstrzyganiu tej kwestii. Opinię o dopuszczalności uzależnić należy od indywidualnej sytuacji i faktycznych powodów zmiany. Inaczej ocenia się zamiar zmiany uchwały o zatrzymaniu zysku w jednoosobowej spółce, gdy wspólnik po podjęciu uchwały zmienia zdanie, zamierzając wypłacić dywidendę, ponieważ potrzebuje środków na inwestycje w grupie – czyli sytuację, w której zmiana uchwały wynikałaby z przyczyn biznesowych, pozaprawnych. Inaczej jest, gdy uchwała została podjęta z naruszeniem przepisów czy postanowień umowy spółki, czyli zmiana podyktowana byłaby przyczyną o charakterze formalnym. W takim przypadku nadzwyczajne zgromadzenie jest uprawnione do podjęcia nowej uchwały z uwagi na wadliwość pierwotnej i faktyczną niemożność jej wykonania.

Jednocześnie przy tej okazji nie może dojść do odwrócenia uchwały, co oznacza, że zostanie podjęta decyzja o wypłacie dywidendy zamiast zatrzymania zysku w spółce.

Co może być pomocne przy podjęciu decyzji o zmianie uchwały?

W takim przypadku istotne jest także, czy skutkiem podjęcia nowej uchwały o podziale zysku mogłoby dojść do naruszenia interesów spółki. Jeśli bowiem celem podjęcia nowej uchwały o podziale zysku jest zapewnienie zgodności z prawem działań podejmowanych przez spółkę, tzn. stworzenie przewidzianych przez prawo warunków do wypłaty dywidendy, to tym samym uchwale takiej nie można postawić zarzutu niezgodności z prawem.

Przy spełnieniu tych wymogów znikome powinno być również ryzyko naruszenia interesów wspólników spółki czy jej wierzycieli na skutek podjęcia nowej uchwały o podziale zysku.

Źródło: Dziennik Gazeta Prawna, 28 czerwca 2012