Sankcje międzynarodowe w związku z agresją Rosji na Ukrainę

Rosyjska agresja na Ukrainę spotkała się z odpowiedzią w postaci rozbudowanego i sukcesywnie poszerzanego pakietu sankcji. Z perspektywy polskich przedsiębiorców największe znaczenie mają reżimy sankcyjne: Unii Europejskiej, Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. 

Obecna sytuacja wymusza na przedsiębiorcach zaadresowania tematu środków ograniczających w ramach codziennych relacji z kontrahentami (nie tylko tymi prowadzącymi działalność na terenie Rosji oraz Białorusi).

Ocena ryzyka ekspozycji sankcyjnej

Proces zaczynasz od analizy swojej działalności pod kątem narażenia na ryzyko naruszenia przepisów sankcyjnych. Przy uwzględnieniu, m.in. takich czynników, jak skala działalności, oferowane produkty lub usługi, rynki, na których działasz, a także struktura grupy kapitałowej, należy określić w szczególności:

• które reżimy sankcyjne powinieneś obligatoryjnie stosować,
• jaki poziom należytej staranności jest adekwatny do Twojej działalności,
• czy, uwzględniając Twoje produkty lub usługi, Twoja działalność może podlegać sankcjom przedmiotowym,
• czy istnieje ryzyko potraktowania Twoich produktów jako towarów podwójnego zastosowania,
• czy istnieją szczególne wymogi w zakresie deklaracji celnych na eksportowane towary wynikające z rozporządzeń sankcyjnych,
• czy w ramach portfela kontrahentów, z którymi utrzymujesz stałe relacje handlowe, znajdują się podmioty uwzględnione na listach sankcyjnych lub co do których zachodzi ryzyko znalezienia się na takich listach w najbliższej przyszłości.

Wpływ sankcji międzynarodowych na procesy firmowe

Sankcje to nie jest chwilowy temat – pozostanie z nami na dłużej i w związku z tym powinieneś uwzględnić
je w swojej działalności poprzez:

• aktualizację lub stworzenie wewnętrznych procedur z tego zakresu,
• przeszkolenie pracowników odpowiedzialnych za realizację procesów związanych z sankcjami, budowanie świadomości wewnętrznej,
• odpowiednie klauzule umowne oraz
• wprowadzenie zasad archiwizacji tych procesów.

Zagospodarowanie powyższych kwestii, poza minimalizacją ryzyka naruszenia przepisów sankcyjnych, pozwala też wykazać należytą staranność w tym zakresie.

Konsekwencje złamania przepisów sankcyjnych

W fazie projektowania znajduje się obecnie polska ustawa, której zakresem objęte będą m.in. sankcje za naruszenie przepisów w zakresie środków ograniczających – może to być kara finansowa do 20 000 000 zł w przypadku, np. dokonania transakcji z podmiotem objętym sankcjami lub kara od 3 lat pozbawienia wolności za złamanie określonych zakazów w zakresie eksportu i importu.

Przepisy rozporządzeń unijnych w zakresie sankcji stanowią, że nie podlega odpowiedzialności podmiot, który naruszając ich przepisy nie wiedział o tym, ani nie miał uzasadnionego powodu do przypuszczenia, że to robi. W związku z powyższym kluczowe dla uniknięcia odpowiedzialności może być wykazanie należytej staranności.

Istnieje także ryzyko zamrożenia transakcji z podmiotem objętym sankcjami, co prowadzić może do nieotrzymania płatności za dostarczone towary lub usługi, a także ogromne ryzyko reputacyjne, mając na względzie obecny poziom społecznego zainteresowania tematem sankcyjnym.

Wsparcie prawne w ustaleniu ryzyk sankcyjnych w wewnętrznych procesach oceny zgodności

Wspieramy naszych klientów m.in. w zakresie:

• ocen ryzyka naruszenia sankcji wraz z ustaleniem właściwego poziomu należytej staranności i przekazaniem rekomendacji,
• aktualizacji lub stworzenia procedur z zakresu weryfikacji kontrahentów,
• przygotowywania klauzul umownych uwzględniających ryzyko objęcia kontrahentów sankcjami,
• szkoleń dla pracowników odpowiedzialnych za realizację procesów dotyczących sankcji,
• bieżącego doradztwa dotyczącego środków ograniczających.