Gdzie znajdę przystępnie podane, różnorodne informacje prawne?
Centrum prasowe DZP.
01.09.2020
Autorzy:Rozprzestrzenianie się epidemii koronawirusa nie ustało, a zagrożenia związane z tą chorobą nadal stanowią jeden z głównych problemów państw i ich obywateli. Niemal cały świat, w tym Europa i Polska, zastanawia się nad konsekwencjami gospodarczymi i społecznymi tej choroby. Wszyscy starają się przygotować na dalszy rozwój wypadków, szukając środków do powstrzymania epidemii. Ważny oręż człowieka w walce z COVID-19 od początku pandemii stanowią nowe technologie. Tej kwestii sporo uwagi poświęciła Komisja Europejska w swoim Zaleceniu z dnia 8 kwietnia 2020 r.
Nowe technologie z założenia mają służyć człowiekowi. W ostatnim czasie, w związku z zagrożeniem wywołanym korona-wirusem, dostrzega się w nich instrument pomocny w walce z epidemią czy też szerzej - w tworzeniu nowej organizacji pracy w rzeczywistości postcovidowej. Odpowiednie urządzenia pozwalają na analizę stanu zdrowia człowieka. Stosowane komunikatory mogą uprzednio powiadamiać o zagrożeniu i umożliwiać mikrolokalizację miejsca, w których znajdują się osoby chore lub mające objawy choroby. Mogą też pozwalać na weryfikację, czy w miejscu pracy pracownicy zachowują między sobą bezpieczne odstępy albo dezynfekują ręce. Jednocześnie stosowanie takich technologii może wiązać się ze znaczną ingerencją w życie człowieka, oddziaływaniem na sferę jego prywatności czy wykorzystywaniem jego danych osobowych. Tym samym eksploatacja powyższych technologii powinna mieć charakter wyważony. Musi bowiem następować z poszanowaniem praw i wolności człowieka.
W pierwszej kolejności należy mieć na względzie prawo człowieka do prywatności czy ochrony danych osobowych. Są to prawa o znaczeniu fundamentalnym dla funkcjonowania człowieka w państwie demokratycznym. Taki ich charakter ugruntowany jest zarówno w prawie polskim, jak i w prawie Unii Europejskiej (jako tzw. podstawowe prawa i wolności).
Dostrzegając z jednej strony znaczenie technologii i danych dla walki z ko-ronawirusem, z drugiej strony zaś potrzebę poszanowania podstawowych praw i wolności obywateli UE, Komisja Europejska opowiada się za wypracowaniem wspólnego podejścia państw członkowskich UE. Efektem jej działań jest m.in. Zalecenie 2020/518 z dnia 8 kwietnia 2020 r. w sprawie wspólnego unijnego zestawu instrumentów ułatwiającego wykorzystanie technologii i danych w celu zwalczania kryzysu wywołanego przez COVID-19 i wyjścia z niego, w szczególności w odniesieniu do aplikacji mobilnych i wykorzystywania zanonimizowanych danych dotyczących mobilności (dalej jako „Zalecenie).
Jak technologie mogą pomóc w walce z COVID-19?
W motywach Zalecenia KE wskazuje się m.in., że kryzys wywołany koronawiru-sem wymaga współpracy państw członkowskich oraz instytucji i organów Unii Europejskiej. Mając na względzie popularność wśród Europejczyków urządzeń mobilnych i technologii wykorzystujących dane cyfrowe, mogą one odegrać istotną rolę w walce C0VID-19 i być eksploatowane również w tym celu. Z myślą o zapobieżeniu dalszemu rozprzestrzenianiu się epidemii koronawirusa lub pojawieniu się jej nowych ognisk technologie mogą być wykorzystywane do informowania społeczeństwa o zagrożeniu, jak również informowania organów krajowych (w szczególności organów do spraw zdrowia) o zasięgu oddziaływania koronawirusa oraz monitorowania jego oddziaływania w skali krajowej, a nawet unijnej.
Odpowiednie aplikacje mobilne mogą służyć działaniom prewencyjnym, takim jak info rmowa n i u o bywate-li państw członkowskich o zagrożeniu, w tym ostrzeganiu osób znajdujących się w bliskim kontakcie z osobą zakażoną lub mającą objawy choroby. Pozwala to jednocześnie na przerywanie łańcuchów zakażeń koronawirusem czy przeciwdziałanie ponownemu ich występowaniu. Aplikacje mobilne mogą służyć informowaniu obywateli oraz doradzaniu im w zakresie uzyskania stosownej opieki medycznej. Takie aplikacje mogą ponadto służyć działaniom następczym wobec osób, u których już zdiagnozo-wano koronawirusa, jak monitorowanie i egzekwowanie kwarantanny przez te osoby czy nawet analizowanie ich stanu zdrowia w okresie kwarantanny.
Technologie w walce z COVID-19 a ochrona praw obywateli
Jakkolwiek skuteczność opisywanych technologii zależy od wielu czynników, to powinny one w pełni odpowiadać standardom i przepisom prawa. Dzięki temu będą bezpieczne, będą zapewniały należyte wykorzystywanie informacji przez nie gromadzonych, a także budowały zaufanie do korzystania z takich technologii.
Z uwagi na powyższe, w Zaleceniu KE wskazuje się, że poszanowanie praw podstawowych powinno uwzględniać ograniczone przetwarzanie danych osobowych. Mianowicie powinno ono służyć jedynie do celów walki z koronawirusem, tak aby wykluczyć wykorzystywanie takich danych do innych celów, w tym komercyjnych czy polegających na niejawnym nadzorze obywateli. Ponadto powinien być zapewniony regularny przegląd zasadności przetwarzania danych osobowych dla celów walki z COVID-19.
W przypadku korzystania z takich technologii bardzo istotne jest w szczególności przestrzeganie obowiązujących przepisów RODO i ścisłe ograniczenie przetwarzania danych osobowych jedynie do celów walki z koronawirusem, przy zapewnieniu, że dane te nie będą wykorzystywane do żadnych innych celów. Ponadto należy dokonywać regularnych kontroli, czy dalsze przetwarzanie danych osobowych do celów walki z koronawirusem jest rzeczywiście konieczne.
Dane powinny być udostępniane na rzecz odpowiednich organów publicznych lub instytucji badawczych kompetentnych w kwestiach epidemiologicznych czy spraw zdrowia publicznego. Wykorzystywane dane mają służyć przewidywaniu rozwoju epidemii koronawirusa. Ponadto mają być pomocne w analizowaniu skuteczności procesu podejmowania przez organy krajowe decyzji odnośnie do środków służących ograniczeniu kontaktu z osobami zakażonymi, w tym ograniczeniu kontaktów personalnych i izolacji. Konieczne jest także przyjęcie środków służących temu, aby w sytuacji, gdy przetwarzanie danych nie jest już ściśle niezbędne do walki z koronawirusem następowało definitywne zakończenie ich przetwarzania.
Postanowienia Zalecenia KE wskazują m.in., aby wykorzystywanetechnolo-gie, w tym przede wszystkim aplikacje mobilne, były zgodne z przepisami prawa Unii Europejskiej. Niektóre z aplikacji mobilnych mogą być uznane na gruncie obowiązujących przepisów za wyroby medyczne. W szczególności wtedy, gdy producent aplikacji mobilnej przewiduje jej zastosowanie np. do celów diagnozy, leczenia lub łagodzenia przebiegu choroby. Ponadto udostępnianie aplikacje powinny spełniać wymagania dostępności, w tym w szczególności dla osób z niepełnosprawnościami.
Zasady korzystania z aplikacji mobilnych
Komisja Europejska nakreśla w Zaleceniu kilka podstawowych zasad, których przestrzeganie jest niezbędne do prawidłowego korzystania z aplikacji mobilnych w świetle obowiązujących przepisów. Zasady te w szczególności stosuje się do korzystania z mobilnych aplikacji służących ostrzeganiu i prewencji w zakresie COVID-19. Tymi zasadami są:
Podejście na przyszłość Kryzys spowodowany pandemią COVID-19 miał konsekwencje na wielu płaszczyznach - w sektorze zdrowia, gospodarki, rynku pracy, edukacji, sposobie myślenia o technologiach czy podejściu do nowych regulacji prawnych z tym związanych. Nowe technologie były i są ważne w walce z kryzysem wywołanym przez COVID-19. Mimo iż wydaje się, że istniejące rozwiązania prawne dobrze sprawdziły się w czasie pandemii, przyjęte w czasie jej trwania dokumenty - jak Zalecenie - są przyczynkiem do dyskusji na temat dalszego rozwoju przepisów w zakresie bezpiecznego korzystania z nowych technologii.
Autorami artykułu są Aleksandra Auleytner, Partner, oraz Marcin Stępień, Associate, z Praktyki IP & TMT. Artykuł ukazał się we wrześniowym numerze magazynu Automatyka.
Od 25 maja 2018 r. w Polsce i w innych krajach Unii Europejskiej stosowane jest Ogólne rozporządzenie o ochronie danych (RODO). W związku z tym pragniemy przekazać kilka szczegółów na temat tego, w jaki sposób DZP przetwarza dane osobowe.
Administratorem danych osobowych jest Domański Zakrzewski Palinka Sp.k. („DZP”; adres: Rondo ONZ 1, 00-124 Warszawa). Dane są przetwarzane w celach kontaktowych, w tym do udzielania informacji o zmianach przepisów i praktyk organów, oraz o innych kwestiach, w tym wydarzeniach dotyczących bieżących zagadnień prawnych, gospodarczych i kulturalnych, m.in. poprzez wysyłkę newsletterów DZP. Powyższe jest realizowane na podstawie prawnie uzasadnionego interesu, czyli zgodnie z art. 6 ust. 1 lit. f RODO. Dane mogą być także przetwarzane, gdy jest to niezbędne do zawarcie lub wykonania umowy i wypełnienia obowiązków prawnych ciążących na DZP, czyli na podstawie art. 6 ust. 1 lit. b oraz lit. c RODO. Dane mogą być przekazywane podmiotom, z pomocą których DZP realizuje wskazane cele, w tym podmiotom utrzymującym infrastrukturę IT. Podanie danych jest dobrowolne, a w relacjach umownych stanowi wymóg zawarcia i realizacji umowy. Możliwe jest zgłoszenie sprzeciwu wobec przetwarzania danych, żądania do nich dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia przetwarzania oraz przeniesienia. Dane przechowywane są do wniesienia sprzeciwu, a w relacjach umownych – przez czas trwania umowy i po jej zakończeniu przez okres wynikający z przepisów o archiwizacji i przedawnieniu roszczeń. Każdemu przysługuje prawo wniesienia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Pytania dotyczące ochrony prywatności w DZP można kierować do Inspektora Ochrony Danych DZP, Macieja Maciejewskiego, na adres: iod@dzp.pl.
Nowe zasady dotyczące cookies: Domański Zakrzewski Palinka sp.k., jako usługodawca strony www.dzp.pl przechowuje i uzyskuje dostęp do cookies, tj. niewielkich informacji tekstowych, wysyłanych przez serwer WWW i zapisywanych na twardym dysku, lub innym nośniku danych użytkownika, w celu: prawidłowego funkcjonowania strony www.dzp.pl, konfiguracji strony www.dzp.pl, bezpieczeństwa i niezawodności strony www.dzp.pl, monitorowania stanu sesji, wyświetlania reklam, dostosowania wyświetlanych informacji do użytkownika lub analiz, statystyk, badań i audytu wyświetleń strony internetowej.
Możesz określić warunki przechowywania lub uzyskiwania dostępu do cookies za pomocą ustawień przeglądarki. Zgodę na przechowywanie lub uzyskiwanie dostępu do cookies przez Domański Zakrzewski Palinka sp.k. na Twoim urządzeniu, wyrażasz za pomocą ustawień zainstalowanej na Twoim urządzeniu przeglądarki. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności i cookies.