ZUS odmawia studentom zleceniobiorcom pracującym za granicą poświadczenia, że podlegają naszemu ustawodawstwu ubezpieczeń społecznych. To skutek opinii resortu pracy przyjętej z pominięciem unijnych przepisów.
Zgodnie z podstawową zasadą koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w Unii Europejskiej pracownik najemny wykonujący pracę na terenie Unii może podlegać ustawodawstwu tylko jednego państwa członkowskiego. Które to będzie ustawodawstwo, określają obecnie przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (dalej: rozporządzenie).
Sytuacje wyjątkowe
Zasadą jest, że pracownik najemny powinien podlegać ustawodawstwu państwa, na którego terenie wykonuje pracę (art. 11 rozporządzenia). To reguła niezależna od innych czynników, takich jak miejsce zamieszkania pracownika czy jego obywatelstwo. Przykładowo Polak na stałe mieszkający w Poznaniu, ale pracujący w Berlinie, będzie objęty niemieckim ustawodawstwem zabezpieczenia społecznego.
Zasada ta ma jednak dwa wyjątki. Pierwszy dotyczy delegowania pracownika najemnego do pracodawcy w innym państwie członkowskim w celu wykonywania pracy w imieniu dotychczasowego pracodawcy na okres zasadniczo do 24 miesięcy (art. 12 rozporządzenia). Drugi to wykonywanie przez pracownika najemnego pracy w dwóch lub w kilku państwach członkowskich (art. 13 rozporządzenia).
Obie te sytuacje pozwalają zastosować ustawodawstwo inne niż państwo miejsca wykonywania pracy. Przy delegowaniu będzie to ustawodawstwo państwa, w którym delegowany zazwyczaj świadczy pracę (z którego jest delegowany do innego kraju). Natomiast w przypadku pracy w kilku państwach członkowskich decydujące jest kryterium „znacznej części pracy". Jeśli znaczną część pracy wykonuje się w kraju miejsca zamieszkania, do pracownika najemnego odnosi się ustawodawstwo obowiązujące w miejscu jego zamieszkania. Jeśli nie ma tego kryterium, przy ustalaniu ustawodawstwa właściwego należy brać pod uwagę inne czynniki. Będą to: liczba podmiotów zatrudniających, położenie siedziby lub miejsce wykonywania działalności przez przedsiębiorstwo zatrudniające pracownika.
Pełna treść artykułu dostępna w załączonym PDF.
Źródło: Rzeczpospolita, 5 maja 2016
