Eksperci z Praktyki Podatkowej kancelarii DZP z powodzeniem reprezentowali Klienta z branży przemysłu ciężkiego w sporze z organami administracji skarbowej dotyczącym prawa do odliczenia podatku VAT i jego zwrotu. Sprawa dotyczyła prawa podatnika od odliczenia podatku VAT naliczonego z faktury dokumentującej nabycie praw do znaków towarowych od podmiotu powiązanego.

Spór z organami zaczął się od braku dokonania zwrotu nadwyżki podatku VAT w kwocie 3,5 mln zł wykazanej w złożonej do Urzędu Skarbowego deklaracji podatkowej. Zamiast pieniędzy Urząd Skarbowy wysłał do podatnika swoich pracowników na kontrolę podatkową. Czynności podjęte przez organy podatkowe wykazały, iż transakcja nabycia znaków towarowych udokumentowana fakturą VAT (z której podatek naliczony chciała odliczyć spółka) stanowiła cześć działań restrukturyzacyjnych przeprowadzonych w grupie podmiotów powiązanych, co nie spodobało się pracownikom Urzędu Skarbowego. Okoliczności które wydawały się podatnikowi istotne, tj. rynkowa cena nabycia znaków towarowych, fakt, że podmiot od którego nabyto znaki wpłacił do Urzędu Skarbowego podatek VAT należny (3,5 mln zł) oraz wykorzystywanie nabytych znaków do wykonywania czynności opodatkowanych, zostały przez organy zignorowane.

Co istotne, a jednocześnie wyróżniające ww. sprawę, transakcja nabycia znaków towarowych przez spółkę została oceniona przez organy administracji skarbowej na trzy różne sposoby – na etapie kontroli podatkowej jako czynność pozorna, na etapie decyzji pierwszoinstancyjnej jako obejście prawa, a na etapie ostatecznej decyzji organu odwoławczego jako nadużycie prawa i czynność sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Po każdym zakończonym etapie (kontrola podatkowa, postępowanie pierwszoinstancyjne i postępowanie odwoławcze) następowała zmiana stanowiska prezentowanego przez organy administracji skarbowej, co stanowiło dowód, że organy starają się niejako „na siłę” zakwestionować prawo Spółki do odliczenia podatku VAT naliczonego. Co równie ciekawe, pomimo, że sprawa dotyczyła zwrotu podatku VAT, w ostatecznej decyzji organy podatkowe w kilku miejscach wskazywały, że powszechną wiedzą jest, że operacje na znakach towarowych służą podatnikom optymalizacji rozliczeń podatkowych w podatku dochodowym i osiąganiu korzyści w podatku dochodowym.

Pozytywny zwrot akcji nastąpił dopiero przed sądem administracyjnym. Prawomocnym wyrokiem z dnia 27 czerwca 2018 r. sygn. akt I SA/Wr 316/18 Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu uchylił zaskarżoną decyzję. Sąd podzielił stanowisko zaprezentowane w skardze przez pełnomocników z Praktyki Podatkowej DZP, że zaskarżona decyzja narusza zarówno przepisy prawa materialnego, jak i przepisy postępowania. WSA nie miał wątpliwości, że organ podatkowy nieprawidłowo odczytał klauzulę nadużycia prawa i zasady jej stosowania. W szczególności organy nie wyzkazały, iż zasadniczym celem kwestionowanej transakcji nabycia znaków towarowych było osiągnięcie nieuzasadnionej korzyści podatkowej w podatku VAT. Sąd wskazał wprost, że aby uznać, że ma miejsce nadużycie sporna transakcja nie może mieć innego gospodarczego uzasadnienia poza korzyścią podatkową. Tymczasem organy w rozpatrywanej sprawie nie wykazały co miało zniweczyć prawo podatnika do odliczenia, na czym miała polegać rzekoma sztuczność transakcji sprzedaży znaków oraz nie dowiodły, że kwestionowana transakcja nie miała żadnego innego celu gospodarczego poza korzyścią podatkową. Jednocześnie Sąd potwierdził, że klauzulą nadużycia podatku VAT nie można obejmować transakcji, których skutek może mieć znacznie dla zmniejszenia obciążeń innych podatków, chodzi bowiem wyłącznie o skutki w podatku VAT.

W następstwie ww. wyroku najpierw organ podatkowy drugiej instancji uchylił rozstrzygnięcie pierwszoinstancyjne i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Następnie organ pierwszej instancji umorzył postępowanie podatkowe jako bezprzedmiotowe, potwierdzając, iż zwrot podatku VAT jest należny Spółce. Co istotne organ wskazał wprost, iż pierwotnie zakwestionowana transakcja:

• była uzasadniona gospodarczo-ekonomicznie,
• nie została zrealizowana w celu obejścia lub nadużycia prawa,
• miała związek z czynnościami opodatkowanymi.

Spółka po ponad 3,5 roku otrzymała w końcu należny zwrot podatku VAT z oprocentowaniem.

Powołana sprawa, a w szczególności wyrok ma istotne znacznie dla podatników prowadzących spór z organami podatkowymi, którego osią jest klauzula nadużycia prawa do odliczenia podatku VAT. Z jednej strony Sąd bowiem wskazał jak w sposób prawidłowy należy interpretować i stosować klauzulę, z drugiej natomiast zakreślił granice, których organy podatkowe nie mogą przekraczać powołując się na klauzulę nadużycia, aby uniknąć nieuprawnionego zniekształcenia przedmiotowej instytucji.

Z ramienia DZP klientowi doradzali Artur Nowak, Partner, Grzegorz Sprawka, Senior Tax Manager oraz Paweł Suchocki, Tax Manager.